نام پاریس را همه شنیده اند، اما شاید تصوری از اندازه و جمعیت آن نداشته باشید یا آنرا یک کلانشهر بزرگ همانند تهران بدانید. در حالیکه پاریس تنها ۱۰۵ کیلومتر مربع یعنی یک هفتم وسعت تهران یا یک چهارم لندن جمعیت دارد.
بر خلاف ایران که تکلیف ۹۷ درصد سرزمین آن از نظر مدیریتی روشن نیست و تنها نقاط جمعیتی شکل یافته آن در قالب شهرها و روستاهای آن دارای مدیریت می باشند و مرز بین شهر و روستا بلاتکلیف است(۱) ، چرا که توسط مدیریت های چندگانه اداره می شود و شکل گیری آنها بر اساس جمعیت و وسعت آنها می باشد در جالیکه یکی از مشخصات کشور فرانسه آن است که سرزمین آن از سالها قبل تعیین تکلیف شده است و پهنه ای بدون مدیریت در این کشور وجود ندارد.
کشور فرانسه در کل به حدود ۳۶۰۰۰ واحد جغرافیایی تقسیم بندی شده است که کمون(۲) نامیده می شود، شهر پاریس به‌همراه بیش از ۱۲۰۰ کمون بزرگ و کوچک، منطقه مدیریتی ایل‌دوفرانس(۳) را می‌سازند. شهر پاریس یک واحد مجزای سیاسی یا کمون است که به مانند بقیه کمونهای فرانسه بوسیله یک شهردار انتخابی و نمایندگان شوراهای ۲۰ منطقه پاریس اداره می‌شود.
موقعیت پاریس (۷۵) در منطقه ایل‌دوفرانس
پاریس در منطقه ایل‌دوفرانس که پرجمعیت‌ترین منطقه در میان مناطق شهری فرانسه است، واقع شده است. منطقه ایل‌دوفرانس با مساحتی در حدود ۱۲۰۰۰ کیلومترمربع تا دوردست‌های شهر مهم و مرکزی پاریس توسعه یافته است. این منطقه از ۸ دپارتمان تشکیل شده است: اسون، هاوت‌دوسن، سن سنت دنیس، سن‌ات‌مارن، وال‌دومارن، ، وال دواویس، یی ولین، و پاریس(۴).
کمون پاریس دارای جمعیتی در حدود ۲٫۵ میلیون در سال ۲۰۲۰ و مساحت ۱۰۵ کیلومتر مربع است. پاریس بخاطر اینکه هم یک کمون است و هم یک دپارتمان، دارای ماهیتی دوگانه است، اما به رغم آن، هر دو را یک شورای واحد اداره می‌کند. از این رو شورای پاریس هم به‌عنوان شورای شهری و هم به‌عنوان شورای دپارتمان عمل می کند. شهردار پاریس ناظر بر این شورا است. حاکم پاریس که از سوی دولت منصوب می‌شود، نماینده دولت در دپارتمان پاریس مسئول کنترل انطباق اقدامات با قوانین است. حاکم پاریس همزمان حاکم منطقه «ایل‌دوفرانس» نیز به حساب می‌آید و در آنجا مسئول توسعه اقتصادی و مسائل برنامه‌ریزی شهری برای کل منطقه «ایل‌دوفرانس» که پاریس و تمام حومه‌هایش را در بر می‌گیرد، است.
نخستین بار در سال ۱۷۹۵ شهر پاریس به ۱۲ منطقه (آراندیسمان)(۵) تقسیم شد. در مجموع پاریس دارای ۸۰ محله است. درسال ۱۸۵۹ در زمان بارون هوسمان با انگیزه افزایش مساحت شهر پاریس تعداد مناطق این شهر از ۱۲ به ۲۰ منطقه افزایش یافت. که بعد از گذشت ۱۷۰ سال پاریس دارای همین تعداد منطقه می باشد. در شمال رود سن ۱۴ منطقه و در جنوب آن ۶ منطقه قرار دارد. شماره گذاری مناطق ا تا ۲۰ به صورت حلزونی از مرکز پاریس که قدیمی ترین ناحیه پاریس است تا اطراف آن می باشد.
در سال ۱۹۸۲ طبق مصوبه‌ای سیستم تولیتی جایگزین سیستم قبل شد. در حال حاضر و به استناد این مصوبه شهروندان هرکدام از ۲۰ آروندیسمان اعضای شورا و شهردار آروندیسمان خود را به‌طور مستقیم و برای مدت ۶ سال انتخاب می‌کنند. هرچند که در عمل کنترل شهر عمدتاً در دست شهردار پاریس باقی مانده است.
اعضای شورای شهر پاریس نیز که منتخبی از اعضای شورای هر آروندیسمان است، در عمل در یک انتخابات دو مرحله‌ای انتخاب می‌شوند. اعضای شورای شهر موظف هستند حداقل برای چهار بار در سال تشکیل جلسه دهند. شورا از قدرت وسیعی برخوردار بوده و می‌تواند مسایل مختلف از جمله امور مالی (بودجه‌بندی، وضع مالیات)، استخدام کارمندان شهرداری، اداره اموال شهرداری، جاده‌ها و خیابان‌ها، ایجاد خدمات عمومی و شرکت‌های عام‌المنفعه را مورد بررسی قرار دهد. شورای شهر پاریس مسئول انتخاب شهردار پاریس است، به‌همین سبب شورای شهر پس از استقرار، تشکیل جلسه داده و برای انتخاب شهردار رای‌گیری می‌کند. شهردار پاریس اصلی‌ترین مسئول اجرایی شهر به‌شمار می‌رود. شورای شهر همواره در انجام امور به شهردار کمک می‌کند و حاکم انتصابی دولت نیز همراه با شهردار دپارتمان پاریس را مدیریت کرده و مسئول زیرساختها و تدارکات مورد نیاز شهر می‌باشد.
[۱] – دکتر ناصر عظیمی در مقاله «قلمروهای سه گانه ی مدیریت فضا در ایران وقوانین ناظر بر ساخت و ساز و تغییر کاربری زمین» ، سه قلمرو مدیریتی شامل شهر و محدوده آن، قلمرو دوم- روستا ( محدوده روستا) و قلمرو سوم- پهنه بین حریم شهر و روستا تقسیم بندی کرده است.
[۲] Common
[۳] Île-de-France
[۴] Essonne, Hauts-de-Seine, Seine-Saint-Denis, Seine-et-Marne, Val-de-Marne, Val-d-Oise and Yvelines and Paris
[۵] Arrondissements
