خیابان سیاسی ترین فضای عمومی موجود در شهر

عابرشهر | AberShahr > واژه نامه > خیابان سیاسی ترین فضای عمومی موجود در شهر

مطلب زیر را بر آمده از گروه طراحی شهری و برنامه ریزی شهری به آدرس زیر می باشد

Pedestrian-Mall1

 https://www.facebook.com/groups/urbanplanninganddesign/

خیابان سیاسی ترین فضای عمومی موجود در شهر است. طرح ها و برنامه های عمرانی و شهرسازانه ای که امروزه تحت عناوین مختلف برای شهرها تهیه می شوند،به طرز زیرکانه ای در راستای اعمال “قدرت ” نظام حاکم بر فضاهای عمومی به خصوص ” خیابان ” است.اعمال قدرت بر فضاهای شهری امروزه از قالب فیزیکی و کالبدی خارج شده( آنگونه که در سبک های مختلف در گذشته با تاثیر پذیری از “معماری اقتدار گرا” و “شهرسازی کالبد محور” وجود داشته است.) و به شیوه های مختلف-رقابت بر سر فضا،رقابت برای کسب قدرت و سلطه بر فضا- وارد رفتارهای روزمره ی کنشگران در فضاهای عمومی-خیابان-شده است
خیابان به عنوان محلی برای برخوردهای “غیر رسمی” و تبادل آرا،مهمترین ” مکان قدرت ” برای شهروندان فعال و کنشگران حاضر در این فضا است.شهروندان با حضور در این فضا،فرصت دستیابی به “مکان قدرت” و به دنبال آن اعمال قدرت بر این فضا را به دست می آورند.با دستیابی به مکان قدرت،زمینه هر چه بیشتر برای کسب ” قدرت ” فراهم می شود.از این روست که طراحان و مهندسان طرح محور و وابسته به نظام حاکم همواره برای محقق نشدن چنین مهمی به شیوه های گوناگون از جمله تحمیل ” زیبایی ایدئولوژیک”،سعی در تضعیف فضای عمومی(خیابان) به عنوان ” فضای کنش” برای کنشگران و شهروندان فعال در “حوزه های عمومی” دارند
نظام حاکم از طریق نشانه گذاری ها،تفکیک کاربری ها و مکان یابی آنها سعی در ” تفکیک دیگران ” از هم،تضعیف فضای عمومی برای “با هم بودن ” کنشگران داشته و علاوه بر این باعث تقویت فضا برای حضور ” دیگران خاص ” در چنین فضاهایی می شود،حاصل چنین تفکری!فرسودگی تدریجی فضای عمومی و مثله شدن و پاره پاره شدن شهر است. هدف از این مکان یابی ها یا تفکیک کاربری ها،تفکیک هر چه بیشتر ” دیگران ” و کنشگران از هم برای جلوگیری از ” عینیت یافتن قدرت ” آنهاست،قدرتی که از ” بودن ” و ” حضور ” داشتن آنها در فضای عمومی-خیابان- معنا میابد
با تفکیک فضایی در شهر،” تفکیک اجتماعی ” صورت گرفته و به دنبال آن “بدن “ها در فضاهای عمومی-خیابان- از ” عمل ” جدا می شوند،با جدایی بدن از عمل در فضای عمومی(خیابان)،معنی ” بودن “،حس مکان،دیدن و ندیدن نیز تغییر کرده و در نهایت چنین فضایی-خیابان- که توسط ایدئولوژی حاکم خط انداخته شده است،به صورت “فضایی شیار خورده”،رها باقی ماند ه و کارکرد آن به عنوان ” فضای کنش ” تغییر می کند

معینی
smmoeini@gmail.com
سلام، به عابر-شهر خوش آمدید. اینجا وبگاه شخصی سید محمد مهدی معینی فارغ التحصیل دکترای شهرسازی با گرایش برنامه ریزی شهری از دانشگاه نیوکاسل-انگلستان است. تحصیل و زندگی در شهرهای اروپایی و آمریکای شمالی همراه با بیش از 20سال سابقه کار اجرایی و پژوهشی در مدیریت شهر تهران تجربه ای بس گرانقدر است که امیدوارم بتوانم از این طریق حاصل آنرا به دیگران انتقال دهم.